Spurt og svarað

Þann 1. janúar 2023 hækkaði skylduiðgjald (lágmarksiðgjald) í lífeyrissjóð, lögum samkvæmt, úr 12% af launum í 15,5%. Framlag launagreiðanda er 11,5% og framlag launþega 4%. Sjálfstæðir atvinnurekendur greiða hvort tveggja. Dæmi eru um að launþegar semji um hærra mótframlag frá launagreiðanda. Sjá undantekningar frá iðgjaldsstofni í 3. gr. laga nr. 129/1997. Samhliða lífeyrisiðgjöldum greiða launagreiðendur 0,10% í VIRK starfsendurhæfingarsjóð.

Til viðbótar við skyldulífeyrissparnað geta launþegar lagt fyrir allt að 4% af launum í viðbótarlífeyrissparnað og fá 2% mótframlag frá launagreiðanda samkvæmt flestum kjarasamningum. Sjálfstæðir atvinnurekendur greiða hvort tveggja og er heildarframlag þeirra því almennt 6%. Launþegi og launagreiðandi semja stundum um hærra mótframlag, sjá Má launagreiðandi greiða hærra en hefðbundið mótframlag? Loks er vakin er athygli á greininni Einyrkjar hafa meira frelsi en launafólk. Með því að hefja viðbótarlífeyrissparnað snemma eykst svigrúm sjálfstæðra atvinnurekenda og annarra starfandi einstaklinga til að minnka við sig eða hætta í starfi fyrr en ella.

Iðgjald er greitt af öllum launatekjum, að frátöldum ákv. hlunnindum, nánar í 3. gr. laga nr. 129/1997. Greiða skal í skyldulífeyrissparnað í lífeyrissjóð af atvinnuleysisbótum og fæðingarorlofsgreiðslum. Það er hins vegar val launþega hvort hann greiðir viðbótarlífeyrissparnað, hægt er að taka tímabundið hlé. Vinnumálastofnun og Fæðingarorlofssjóður greiða ekki mótframlag í viðbótarlífeyrissparnað.

Gjalddagi er 10. dagur næsta mánaðar eftir launatímabili og eindagi síðasti dagur næsta mánaðar eftir launatímabili. Sem dæmi þá er gjalddagi vegna marsmánaðar 10. apríl og eindagi 30. apríl. Dráttarvextir reiknast frá gjalddaga ef greitt er eftir eindaga.

Skilagrein þarf að fylgja greiðslu í lífeyrissjóð svo að ljóst sé hvernig bóka eigi greiðsluna þ.e. hve mikið er greitt fyrir hvern launþega og fyrir hvaða tímabil. Iðgjöld bera vexti frá og með þeim degi sem skilagrein berst, því er mikilvægt að skilagrein berist frá launagreiðanda samhliða greiðslu. Þegar um fastar mánaðarlegar greiðslur er að ræða, t.d. kröfuáskrift, þarf ekki að skila skilagrein.

Frjálsi lífeyrissjóðurinn er öllum opinn, svo framarlega sem kjarasamningur eða ráðningarsamningur sem launþegi er aðili að kveður ekki á um annað. Það er ekki skylduaðild að Frjálsa lífeyrissjóðnum. Sjálfstæðir atvinnurekendur hafa jafnan frjálst val um lífeyrissjóð og geta því greitt í Frjálsa lífeyrissjóðinn. Sama má segja um fjölmarga launþega. Frjálsi lífeyrissjóðurinn og Lífeyrisauki eru opnir þeim sem vilja leggja fyrir í viðbótarlífeyrissparnað, en allir hafa frjálst val um hvort og í hvaða sjóð þeir greiða viðbótarlífeyrissparnað. Kjarasamningar kveða hins vegar oft á um skylduaðild að lífeyrissjóði. Launagreiðendum er bent á að hafa samband við samtök vinnuveitenda eða stéttarfélög, til að fá upplýsingar um gildandi kjarasamninga launþega sinna, en í þeim ætti að koma fram hvort skylduaðild sé að ákveðnum lífeyrissjóði. Einnig geta verið sérstök ákvæði um aðild að lífeyrissjóðum í sumum ráðningarsamningum, þá hafa launagreiðandi og launþegi yfirleitt vitneskju um það. Lífeyrissjóður Rangæinga er opinn öllum en skylduaðild aðildarfélaga. EFÍA er aðeins opinn félagsmönnum Félags íslenskra atvinnuflugmanna.

Hægt er að velja um nokkrar leiðir til að greiða iðgjald og skila skilagreinum, sjá upplýsingar um skilagreinar og greiðslur.

Það er ekki greiddur tekjuskattur af iðgjaldi við greiðslu í lífeyrissjóð, iðgjaldið er frádráttarbært frá skatti, svo að greiðslu tekjuskatts er frestað þar til kemur að útgreiðslu. Á bæði við um skyldulífeyrissparnað og viðbótarlífeyrissparnað.

Sjálfstæðir atvinnurekendur eru hvattir til að vera með fastar mánaðarlegar greiðslur í formi kröfuáskriftar í netbanka sem er mjög skilvirk og þægileg leið. Skilagreinar eru óþarfar þar sem upplýst er um fastar mánaðarlegar greiðslur fram í tímann. Nánar um skilagreinar.

Þú velur þér sjálfur notandanafn og lykilorð ef launakerfið biður um það, sjóðurinn úthlutar því ekki.

Sjálfstæðir atvinnurekendur geta lagt fyrir allt að 4% af reiknuðu endurgjaldi í viðbótarlífeyrissparnað og dregið frá skattskyldum tekjum líkt og launþegar. Til viðbótar geta þeir greitt sér mótframlag sem gjaldfærist í rekstri og myndar stofn til tryggingargjalds. Sjálfstæðir atvinnurekendur nýta sér gjarna heimild til greiðslu hærra mótframlags, sjá Má launagreiðandi greiða hærra en hefðbundið mótframlag? Loks er vakin er athygli á greininni Einyrkjar hafa meira frelsi en launafólk.

Sjá hér upplýsingar um innheimtukröfur RSK.

Það er ekki skylda að segja skyldulífeyrissparnaði upp skriflega, en verður þó að teljast góð regla. Sendu tölvupóst á lifeyristhjonusta@arionbanki.is til að upplýsa lífeyrissjóðinn um að greiðslur hætti, til að koma í veg fyrir innheimtuaðgerðir að ástæðulausu.

Já. Uppsagnarfrestur er 2 mánuðir. Sendu tölvupóst á lifeyristhjonusta@arionbanki.is til að fá sent uppsagnareyðublað.

Þrátt fyrir að nýr samningur um viðbótarlífeyrissparnað ásamt uppsögn á samningi fyrri vörsluaðila hafi borist launagreiðanda, geta greiðslur í nýjan sjóð ekki hafist fyrr en fyrir liggur staðfest uppsögn frá fyrri vörsluaðila um að hann gefi frá sér samning, eða 2ja mánaða uppsagnarfrestur er liðinn.

Þegar skilagrein berst sjóðnum en engin greiðsla, þá er greiðanda sent greiðsluáskorunarbréf sem veitir 15 daga greiðslufrest á ógreidda skilagrein eftir eindaga. Krafa er mynduð ef hún er ekki þegar til staðar. Ef skilagrein er enn ógreidd 15 dögum eftir að greiðsluáskorun er send þá er hún send til frekari innheimtu til Motus.

Berist greiðsla of seint eru dráttarvextir reiknaðir frá gjalddaga til greiðsludags. Innborgun er tekin upp í. Á eftirstöðvar er stofnuð krafa og greiðsluáskorunarbréf er sent til greiðanda.

Hafi launagreiðandi aðeins greitt hluta af skylduiðgjöldum í lífeyrissjóð fyrir launþega síðasta iðgjaldaár, þá sendir sá lífeyrissjóður honum kröfu að beiðni RSK, haustið á eftir.

Hafi launagreiðandi ekki greitt nein skylduiðgjöld í lífeyrissjóð fyrir launþega síðasta iðgjaldaár, þá sendir Söfnunarsjóður lífeyrisréttinda honum kröfu að beiðni RSK, haustið á eftir. Launagreiðandi getur óskað eftir að greiða kröfuna til annars lífeyrissjóðs. Vegna Frjálsa lífeyrissjóðsins, EFÍA og Lífeyrissjóðs Rangæinga má hringja í 444 6500 eða senda tölvupóst á launagreidendur@arionbanki.is. Frestur til að óska eftir yfirtöku er almennt mánuður frá fyrsta bréfi.